مقاله ISI چیست؟
تعریف مقاله ISI
مقاله ISI به مقاله‌ای گفته می‌شود که در یک مجله ISI به چاپ رسیده باشد. در واقع، یک مقاله زمانی ISI می‌شود، و در یک ژورنال ISI به چاپ می‌رسد، و از استانداردهای لازم و شرایط یک مقاله ISI برخوردار باشد.
زمانیکه یک ژورنال در لیست ژورنال‌های ISI قرار گیرد و در سایت clarivate نمایه شود، به آن ژورنال، ژورنال ISI یا مجله ISI گویند.
تاریخچه ISI و ژورنال‌های ISI
بنیان گذار موسسه ISI که مخفف سه کلمه Institute for Scientific Information است، یوجین گارفیلد است. او این موسسه را در سال 1960 پایه گذاری نمود. پس گذشت چند سال، در سال ۱۹۹۲، موسسه علمی تامسون موسسه ISI را خریداری نمود و به‌عنوان Thomson ISI شناخته شد. این موسسه بخشی از شرکت Thomson Reuters بود. چند سال بعد موسسه Clarivate™ آن را خریداری نمود و تاکنون تحت این عنوان فعالیت دارد. در حال حاضر مقالات ISI را به نام مقالات WoS می‌شناسند که مخفف کلمات Web of Science است.
معیار های مهم در ژورنال ISI
چنانچه یک ژورنال بخواهد نمایه ISI (یا همان WoS) را دریافت کند و تحت لیسانس Clarivate برود، باید چندین شرط اصلی را داشته باشد. ابتدا، زمانیکه یک ژورنال بخواهد ISI شود، باید توسط تیم داوری موسسه Clarivate مورد بررسی قرار گیرد.
شرایط اولیه نمایه‌سازی ژورنال ISI معتبر
ژورنالی که بخواهد ISI شود و در لیست مجلات معتبر ISI قرار گیرد، باید موارد زیر را حتما داشته باشد:
1- دارای نام یکتا باشد: یعنی اینکه نام ژورنال ISI نباید شبیه به هیچ یک از ژورنال‌های موجود در دنیا باشد
2- دارای ISSN یا شاپا باشد: داشتن شناسه ISSN، یک امر حیاتی برای ژورنال است. این شناسه از اورگان‌های دولتی در هر کشور می‌تواند اخذ شود. مثلا در ایران از کتابخانه ملی ایران گرفته می‌شود. لازم به ذکر است که شناسه ISSN برای هر ژورنال منحصر به فرد است و در سایت زسمی ISSN کل دنیا ثبت می‌گردد.
3- نظم در انتشار: هر ژورنال باید به صورت منظم انتشار داشته باشد. به طور مثال اگر یک ژورنال به صورت فصلنامه باشد، باید هر 3 ماه یکبار انتشار منظم داشته باشد. به این نوع انتشار در زبان انگلیسی Regular Issue گفته می‌شود.
شرایط ثانویه نمایه سازی ژورنال ISI معتبر
1- کیفیت مقالات: مقالات منتشر شده در یک ژورنال ISI باید از کیفیت علمی بالا برخوردار باشد. این امر شامل مواردی مانند روش شناسی صحیح، تحلیل دقیق داده‌ها، نتایج قابل اعتماد و نتایج و تحلیل‌های منطقی است.چنانچه مقالات یک ژورنال ISI از کیفیت بالایی برخوردار نباشد، به زودی از لیست مجلات ISI جذف می‌شود.
2- فرایند داوری همتا و تخصصی (peer review): خط مشی یک ژورنال برای داوری مقالات باید کاملا مشخص باشد. همچنین نوع دسترسی پژوهشگران به مقالات ژورنال، نیز به صورت واضح بیان شده باشد.
3- جامعه هدف ژورنال: گستردگی (diverse) بودن افراد شرکت‌کننده در یک ژورنال شامل ادیتورها، داوران و نویسندگان مقالات یک ژورنال بسیار مهم است. هرچه افراد و پژوهشگران از کشورهای مختلف در یک مجله و ژورنال علمی ISI فعالیت کنند بهتر است. همچنین باید توجه داشت که اگر تمامی افراد مشارکت کننده در یک ژورنال ISI از یک کشور خاص باشند، به زودی از لیست مجلات ISI خارج می‌گردد.
4- اخلاق انتشار مشخص: از دیگر شروط ISI شدن یک مجله این است که خط مشی و اخلاق انتشار آن ژورنال به طور واضح و شفاف بیان شده باشد. در این راستا باید راهنمای نویسندگان و فرمت ارجاع دهی ژورنال ISI نیز کاملا مشخص باشد.
5- پوشش موضوعی مناسب: یکی از مهمترین معیارهای ISI شدن یک ژورنال، اهداف و حوزه کاری (Aim and Scope) آن ژورنال است. برای اینکه یک ژورنال بتواند ISI شود، باید حوزه کاری آن مشخص باشد. به طور مثال اگر موضوع ژورنال در مورد سنتز مواد است، باید تمامی مقالات چاپ شده در این ژورنال، همگی در رابطه با سنتز مواد باشند. حضور مقالات بی ربط در مجله ضربه سنگینی به آن زده و احتمال خارج شدن آن مجله از لیست ISI بسیار بالا می‌رود.
به عنوان نتیجه گیری، شروطی که در بالا گفته شد، همگی شروط لازم برای ISI شدن یک ژورنال بود. اما شرط کافی و اصلی برای ISI شدن یک ژورنال، آن است که توسط تیم داوری و هیئت ژوری موسسه Clarivate™ مورد تایید قرار گیرد و تمام شرایط، ضوابط و استانداردهای استفاده شده در مقالات آن زورنال کاملا مشخص و مبرهن باشد.
تشخیص ISI بودن یک مقاله
قبلا در مورد انواع مقالات بحث شد. اما حالا می‌خواهیم بدانیم چطور متوجه شویم که آیا یک مقاله ISI هست یا نه؟ برای این که مشخصا باید به سایتی مراجعه کنیم که نشان دهد مجله‌ای که در آن، مقاله به چاپ رسیده است ISI است یا نه.
به عبارت دیگر برای تشخیص اینکه یک مقاله ISI است، باید متوجه شویم که مقاله در چه ژورنالی به چاپ رسیده است. اگر زورنالی که مقاله در آن چاپ شده است، از نوع ISI باشد، به این معناست که مقاله ISI است.
همانطور که گفته شد، مجلات ISI امروزه نام دیگری به خود گرفته‌اند که به آن WoS گفته می‌شود. بنابراین اگر به سایتی مراجعه کنیم که نشان دهد مجله در لیست مجلات ISI معتبر وجود دارد، خیالمان راحت می‌شود که مجله مورد نظر ما هم ISI است.
بنابر مواردی که آموزش دیدیم، فهمیدیم که سایت Clarivate، نمایه کننده مجلات در نمایه ISI است. بنابراین اگر به سایت Clarivate مراجعه کنیم، می‌توانیم متوجه شویم که آیا یک مجله ISI هست یا نه.
وبسایت رسمی WoS قسمت Master Journal List به ما نشان می‌دهد که آیا یک زورنال ISI است یا نه. بنابراین برای اینکه متوجه شویم و تشخیص دهیم یک ژورنال ISI است یا نه باید به این سایت مراجعه کنیم.
در این راستا، زمانی که وارد سایت mater journal list می‌شویم، می‌توانیم با وارد کردن نام ژورنال، یا ISSN آن، بین تمام ژورنال‌های موجود در این پایگاه جستجو کنیم. اگر نام ژورنال مد نظر ما بین لیست ژورنال‌های نمایه شده در Clarivate باشد، نشان می‌دهد که ژورنال از نوه ISI است و به همین سادگی میتوان فهمید که ژورنال ISI هست یا نه.
نتیجه اینکه، با مراجعه به سایت master journal list میتوان فهمید که یک ژورنال ISI هست یا نه. اگر ژورنال در این لیست موجود باشد، به این معناست که مجله هدف ما نیز ISI است.
رتبه بندی مجلات ISI
یکی از موارد مهم در رابطه با مجلات ISI، میزان اعتبار آنها است. به عبارت دیگر، می‌خواهیم بدانیم، چطور میتوان اعتبار یک ژورنال علمی و مجله ISI را فهمید؟ یکی از مهمترین شاخص‌هایی که برای اعتبارسنجی مجله‌های علمی وجود دارد، ایمپکت فکتور (Impact Factor) یا ضریب تاثیر است. هرچه ضریب تاثیر یک مجله بالاتر باشد، به این معناست که مجله ISI عملکرد بهتری داشته است. لازم به ذکر است که ضریب تاثیر یک مجله توسط خود موسسه clarivate تعیین می‌گردد. بعد از نمایه سازی یک مجله در پایگاه ISI و Mater Journal List، بعد از 2 سال، ضریب تاثیر به آن ژورنال تعلق می‌گیرد.
انواع مقالات ISI
مقالات علمی بر اساس نمایه انتشار به چند دسته اصلی تقسیم می‌شوند. این دسته‌بندی‌ها بر اساس نحوه ارائه و منتشر شدن مقالات صورت می‌گیرد. برخی انواع اصلی مقاله نویسی بر اساس نمایه انتشار عبارتند از:
-
مقالات اصلی (Original Articles): این نوع مقاله شامل گزارش نتایج اصلی تحقیقات و پژوهش‌ها است. این مقالات به صورت جامع و دقیق به توضیح موضوع، روش‌ها، نتایج، و بحران می‌پردازند.
-
مقالات مروری (Review Articles): در این نوع مقاله، نویسنده به مرور یا بررسی جامعی از ادبیات مرتبط با یک موضوع خاص می‌پردازد. این مقالات برای ارائه دیدگاهی جامع و کلی از وضعیت فعلی تحقیقات و مطالعات در زمینه موردنظر اهمیت دارند.
-
مقالات کوتاه (Short Communications): این نوع مقاله شامل گزارش‌های کوتاهی از نتایج تحقیقات جدید یا مطالعات ناقضی است. معمولاً برای ارائه اطلاعات به‌روز و سریع در زمینه‌های خاص استفاده می‌شود.
-
مقالات نظری (Theoretical Articles): این مقالات به تبیین یا توسعه نظریه‌ها، مدل‌ها، یا رویکردهای جدید در یک حوزه خاص می‌پردازند.
-
مقالات نوآورانه (Innovative Articles): این نوع مقاله به توضیح نتایج یک نوآوری یا ایده جدید در زمینه‌ای خاص می‌پردازد و معمولاً به منظور معرفی تازه‌ترین پیشرفت‌ها و ابتکارات است.
-
“News and Views” : یک نوع مقاله علمی است که در مجلات علمی و پژوهشی منتشر می‌شود. این نوع مقاله به طور عمده به دو بخش تقسیم می‌شود: اخبار و دیدگاه‌ها.
-
اخبار (News): این بخش به تازگی‌ها و پیشرفت‌های جدید در یک حوزه خاص اختصاص دارد. معمولاً از یک نویسنده خبری یا گزارشگر با تجربه تهیه می‌شود و اخبار جدید، تحولات و مطالب مهم و به‌روز در زمینه مورد نظر را ارائه می‌دهد.
-
دیدگاه‌ها (Views): این بخش حاوی نظرات، تحلیل‌ها، و دیدگاه‌های تخصصی افراد یا نخبگان معتبر در زمینه مرتبط است. نویسنده این بخش عمدتاً یک متخصص یا پژوهشگر برجسته است که نقدها و تحلیل‌های خود را درباره مسائل مهم و پیچیده مورد بررسی ارائه می‌دهد.
اهداف این نوع مقاله علمی به اشتراک گذاشتن اطلاعات جدید، ترویج بحران‌های مهم، و ارائه دیدگاه‌های خلاقانه بر روی مسائل روز و پیچیده است. “News and Views” یک راه برای جذب توجه به موضوعات جدید و ارتقاء اهمیت آنها در جامعه علمی می‌باشد.نام های دیگر آن نکات برجسته و بینش‌ها (Highlights and Insights)، دیدگاه‌ها (Perspectives)،: نظرها (Commentaries)، ادیتوریال (Editorials)، نظرات تخصصی (Expert Opinions)، نکات ویژه (Spotlights)، و مقالات متمرکز (Focus Articles) است.
-
- Cross-sectional study: این دسته در اصل به مقالاتی اطلاق می‌شود که در یک برهه زمانی، به بررسی یک جامعه آماری می‌پردازیم. در برگه انواع مقالات توضیحاتی همراه با مثال در مورد این نوع مقالات گفته شده است.
هر یک از این انواع مقاله نویسی دارای ویژگی‌ها و معیارهای خاص خود هستند و بسته به هدف و محتوای مقاله، نوع مناسب برای انتخاب ممکن است.
طبق گزارش Clarivate، بیشترین ضریب تاثیر از آن ژورنال CA: Cancer Journal for Clinicians است که در سال 2024 حدود 250 بوده است.
از طریق مراجعه به سایت JCR در سایت Clarivate، یا از طریق خواندن بخش Abstracting and Indexing در ژورنال میتوان متوجه شد که ایمپکت فکتور یک ژورنال چند است. از این طریق میتوان اعتبار یک ژورنال را بررسی نمود. هرچه ایمپکت فکتور بالاتر باشد، ژورنال اعتبار بیشتری دارد.
خواندن یک مقاله همانند خواندن یک کتاب نیست. اصول خواندن مقاله با خواندن اسناد دیگر تفاوت‌های زیادی دارد. اگر کسی بلد نباشد مقاله را بخوبی بخواند، خواندن و مطالعه مقالات برای او بسیار سخت می‌شود. کسی که مهارت خواندن مقاله را کسب کرده باشد، به راحتی می‌تواند چندین مقاله را در یک مدت زمان بسیار کم مطالعه کند. بنابراین طریقه خواندن مقاله ISI بسیار مهم است. به طور مثال زمانیکه می‌خواهید چکیده یک مقاله را مطالعه کنید، باید ابتدا بدانید که چکیده چند قسمت دارد. سپس با در نظر داشتن این قسمت‌ها، موردی که به دنبال آن هستید را پیدا کرده و مطالعه می‌کنید. فرضا اگر شما به دنبال یافتن روش‌های تولید یک ماده هستید، می‌توانید قسمت روش یا همان متدولوژی (Methodology) چند مقاله ISI را مطالعه کنید تا متوجه شوید که چه روش‌های برای تولید آن ماده استفاده می‌شود.
دیدگاهتان را بنویسید